Մեր տված փայտից կրակ են անում, տուն տաքացնում, թոնիրը վառում, կերակուր եփում, փափուկ հաց թխում, ուտում կշտանում, բայց մեզ չեն հիշում, մեզ չեն պահպանում, այլ անգութ կերպով մեզ կոտորում են, մեզ փչացնում, ոչնչացնում:Մեր գերաններից շինում են տներ, գոմեր, մարագներ, ժամեր ու վանքեր, մեր տախտակներից ՝ հատակ, առաստաղ, աթոռ, պահարան, սեղան, նստարան, դուռ ու պատուհան և այլ շատ տեսակ կահ և կարասիք. բայց մեզ չեն հիշում, մեզ չեն պահպանում, այլ անգութ կերպով մեզ կոտորում են, մեզ փչացնում, ոչնչացնում: Կամուրջ են շինում ՝գետերով անցնում. սայլեր են շինում ՝ ամեն ինչ կրում. գութան են շինում հողերը հերկում. լուծ, սամի շինում եզ, գոմեշ լծում, օրորոց շինում ՝ մանկիկ օրորում. քանոն են շինում՝ տետրակներ տողում, նավեր են շինում ՝ ծովի մեջ լողում… բայց մեզ չեն հիշում, մեզ չեն պահպանում, այլ անգութ կերպով մեզ կոտորում են, մեզ փչացնում, ոչնչացնում: Ո՞վ չի տանձ կերել կամ կարմիր խնձոր, նուռ ու սերկևիլ, կեռաս ու սալոր, դեղձ կարմրաթշիկ, ծիրան անուշիկ: Ապա խաղո՞ղը. և քանի՞ տեսակ կանաչ ու կարմիր, թուխ-թուխ ու սպիտակ. և այդ ամենը մարդիկ են ուտում… Բայց մեզ չեն հիշում, մեզ չեն պահպանում, այլ անգութ կերպով մեզ կոտորում են, մեզ փչացնում, ոչնչացնում: Խելոք մանուկներ, դուք որ մեծանաք, մեծ մարդիկ դառնաք, մեզ խնայեցեք, մեզ պահպանեցեք և ձեր հանդերում, ձեր այգիներում ծառեր տնկեցեք…
Առաջադրանքներ․
- Բառարանի օգնությամբ գտիր կարմիրով նշված բառերի բացատրությունները և սովորիր։
անգութ-Գութ չունեցող
գերան-ծառի փայտ
գոմ-որտեղ պահում են անասուններին
մարագ-Հարդ լցնելու և պահելու տեղ
սայլ-փայտից մեքենա
լուծ-Ամուր փայտից սարքած երկար տափակավուն ձող, որ դնում են լծվող զույգ եզների պարանոցին և դրան միացնում արորը՝ գութանը
սամ -Լծի երկու ծայրերի զույգ անցքերից անցկացվող և եզան պարանոցը երկու կողմից գրկող փայտե զույգ ձողիկներից յուրաքանչյուրը
- Գրի՛ր, թե ըստ տեքստի՝ ո՞ր ոլորտներում են օգտագործում փայտը։
փայտից կրակ են անում, տուն տաքացնում, թոնիրը վառում,
- Ըստ քեզ՝ ինչո՞վ կարելի է փոխարինել փայտը։
Գերաններից շինում են տներ, գոմեր, մարագներ, ժամեր ու վանքեր, մեր տախտակներից ՝ հատակ, առաստաղ, աթոռ, պահարան, սեղան, նստարան, դուռ ու պատուհան: Փայտի փոխարեն կարելի է օգտագործել ժամանակակից այլ շինանյութեր և խնայել բնությունը։
- Արդյո՞ք ծառերի գանգատը տեղին է։ Ինչո՞ւ։
Այո, տեղին է ծառերի գանգատը, որովհետև պետք է խնամել ծառերին, չփչացնել։ Ծառերը մեզ տալիս են միրգ, թթվածին:
- «Եթե ամեն մեկս մի ծառ տնկենք» վերնագրով փոքրիկ պատում գրիր, ընդգրկիր նաև ընտանիքիդ անդամներին՝ գրելով նաև նրանց մտքերը։
Այս ծառը տնկում եմ նրա համար, որ աշխարում լինի խաղաղություն առաջինը, ծառերը մարդկանց կյանք են տալիս: Մինչև մեծանալը ուզում եմ ջրել այն ծառը, իմ կյանքի աճի հետ միասին և կպահպանեմ ես այն մինչև կյանքի վերջ: Եթե ամեն մեկը իմ պես վարվի, աշխարհում միլիարդավոր նոր ծառեր կաճեն, ու միայն բոլորս միասին կարող ենք աշխարհում ամեն ինչ փոխել դեպի լավը։
Վարդանյան Ալեք 